نان بربری یکی از محبوب‌ترین نان‌های سنتی در ایران است که با بافتی ترد و طعمی خاص در میان مردم جایگاه ویژه‌ای دارد. این نان به دلیل عطر و طعم دلپذیر و همچنین شکل ظاهری متفاوتش از سایر نان‌ها متمایز می‌شود. بربری به‌عنوان نانی که در کنار وعده‌های صبحانه و عصرانه سرو می‌شود، یک گزینه مناسب برای همراهی با پنیر، کره و مربا به شمار می‌رود. اما جالب است بدانید که برخلاف تصور بسیاری، نان بربری از ابتدا یک نان ایرانی نبوده و ریشه در فرهنگ قوم بربر در مرزهای شرقی ایران و افغانستان دارد. در ادامه با ما همراه باشید تا آموزش و نکات طرز تهیه نان بربری به طور کامل بررسی نماییم.
🫓تاریخچه نان بربری
اگرچه نان بربری امروزه یکی از اصلی‌ترین نان‌های سنتی ایران محسوب می‌شود، اما تاریخچه این نان به ایل بربر یا هزاره برمی‌گردد. این قوم که در مناطق مرزی ایران و افغانستان سکونت داشتند، پخت این نان را به ایران آوردند. در دوره قاجار، برخی از این افراد به تهران مهاجرت کردند و با پخت نان بربری در پایتخت، به مرور این نان در میان مردم محبوبیت یافت. تا دوره پهلوی، بسیاری از هزاره‌های ساکن خراسان به نام بربری شناخته می‌شدند، اما بعدها این نام به پیشنهاد دولت ایران به ایل خاوری تغییر یافت. نان بربری از آن زمان تاکنون یکی از پرمصرف‌ترین نان‌های ایرانی به شمار می‌آید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه نان سنگک خانگی 🫓| مواد لازم | آموزش پخت مرحله ای
🥣مواد لازم برای تهیه نان بربری
- آرد نانوایی: ۳۵۰ گرم (معادل ۲.۵ پیمانه)
- بهبود دهنده: نصف قاشق چای‌خوری (اختیاری)
- آب ولرم: ۱ پیمانه
- شکر: ۱ قاشق چای‌خوری
- خمیرمایه: ۱ قاشق سوپ‌خوری
- کره: ۲۰ گرم
- روغن مایع: ۳۰ گرم
- نمک: ۱ قاشق چای‌خوری
- کنجد: ۱ قاشق غذاخوری (برای تزئین) (درصورت تمایل پخت نان بربری کنجدی)
✅آموزش مرحله ای طرز تهیه نان بربری
طرز تهیه نان بربری با مواد کاملا در دسترس بسیار ساده است . اما شما تنها باید چند نکته را در نظر داشته باشید که در ادامه آن ها را معرفی خواهیم نمود. برای داشتن یک پخت نان بربری حرفه‌ای و باکیفیت، باید تمام مراحل تهیه خمیر، استراحت، و پخت به دقت انجام شود. هر مرحله از فرآیند پخت نان بربری نقش مهمی در نتیجه نهایی دارد؛ از ترکیب اولیه مواد گرفته تا ورز دادن و پخت در فر. رعایت نکات و مراحل زیر می‌تواند به تهیه نانی نرم، خوش طعم و با پوسته‌ای طلایی کمک کند.
آماده سازی خمیرمایه
ابتدا خمیرمایه را درون یک ظرف مناسب بریزید و آب ولرم و شکر را به آن اضافه کنید. این مواد را به خوبی هم بزنید تا یکدست شوند. سپس درب ظرف را بپوشانید و اجازه دهید به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه در جایی گرم استراحت کند. در این مدت، خمیرمایه باید فعال شود و حباب‌های ریزی روی سطح آن ظاهر شوند. این علامت نشان می‌دهد که خمیرمایه برای استفاده آماده است.
ترکیب اولیه مواد
یک ظرف بزرگ انتخاب کنید و نصف مقدار آرد را به همراه بهبوددهنده (در صورت استفاده)، روغن مایع، نمک، و خمیرمایه فعال‌شده در آن بریزید. با استفاده از یک قاشق چوبی یا دست، مواد را به آرامی مخلوط کنید تا خمیری یکدست به دست آید. پس از ترکیب اولیه، بقیه آرد را به تدریج اضافه کنید و با دست شروع به ورز دادن خمیر کنید. دقت داشته باشید که خمیر باید نرم و لطیف باشد و کاملاً جمع شود.
اضافه کردن کره
پس از اینکه خمیر به خوبی ورز داده شد و شکل گرفت، کره نرم‌شده را به آن اضافه کنید. کره باید در دمای اتاق باشد تا به راحتی در خمیر حل شود. با دست خمیر را ورز دهید تا کره به خوبی جذب شود. خمیر در این مرحله باید کمی چسبندگی داشته باشد اما نباید به دست بچسبد. اگر احساس کردید که خمیر بیش از حد چسبناک است، کمی آرد اضافه کنید تا به حالت مناسب برسد.
استراحت خمیر
خمیر آماده‌شده را درون یک ظرف بزرگ که کمی با روغن چرب شده است قرار دهید. روی ظرف را با سلفون بپوشانید و یک دستمال تمیز نیز روی آن قرار دهید. ظرف خمیر را در جایی گرم قرار دهید تا به خوبی ور بیاید. این فرآیند استراحت، که معمولاً حدود یک ساعت و نیم طول می‌کشد، باعث می‌شود حجم خمیر دو برابر شود.
شکل دهی به خمیر
پس از اینکه خمیر به خوبی ور آمد و حجم آن دو برابر شد، آن را روی یک سطح آردپاشی‌شده منتقل کنید. کمی خمیر را ورز دهید تا هوای اضافی آن خارج شود. سپس خمیر را به دو قسمت مساوی تقسیم کنید. هر قسمت را با استفاده از دست یا وردنه به شکل بیضی صاف کنید و ضخامت آن را به حد مناسب برسانید.
آماده سازی نهایی
پس از شکل دهی خمیر، روی آن را با دست خطوطی ایجاد کنید که به شکل سنتی نان بربری نزدیک باشد. این خطوط باعث می‌شود خمیر در هنگام پخت به درستی پف کند و زیباتر به نظر برسد. خمیرها را روی سینی فر قرار دهید و روی آن‌ها را با دستمالی تمیز بپوشانید تا به مدت ۳۰ دقیقه دیگر استراحت کنند.
پخت نان در فر
فر را از قبل با دمای ۲۰۰ درجه سانتیگراد گرم کنید. برای حفظ رطوبت درون فر، یک ظرف فلزی پر از آب جوش درون فر قرار دهید. سپس نان ها را به مدت ۲۵ دقیقه درون فر قرار دهید تا به خوبی پخته شوند. در صورت نیاز، برای طلایی شدن روی نان‌ها، می‌توانید گریل فر را برای چند دقیقه روشن کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه نان باگت (نان ساندویچی) در فر و بدون فر 🥖
💡نکات پخت نان بربری در فر برقی و گازی
- پخت در فر گازی: فر را از ۲۰ دقیقه قبل با دمای ۲۰۰ درجه سانتیگراد گرم کنید. برای ایجاد رطوبت درون فر، یک کاسه فلزی را پر از آب جوش کرده و درون فر قرار دهید. این کار باعث می‌شود که نان‌ها در هنگام پخت خشک نشوند و بافت نرم‌تری داشته باشند. نان‌ها را به مدت ۲۵ دقیقه در فر قرار دهید تا پخته شوند. اگر روی نان‌ها طلایی نشد، می‌توانید برای چند دقیقه گریل فر را روشن کنید.
- پخت در فر برقی: در فر برقی نیز مراحل مشابه است؛ با این تفاوت که بهتر است برای جلوگیری از خشک‌شدن سطح نان، از یک فویل آلومینیومی برای پوشاندن نان‌ها در مراحل اولیه پخت استفاده کنید. پس از ۲۰ تا ۳۰ دقیقه که نان‌ها به خوبی پف کردند و پخت آن‌ها کامل شد، فویل را بردارید تا روی نان‌ها طلایی شود.
- پخت نان بربری در توستر: برای پخت نان بربری در توستر، دمای توستر را به ۲۲۰ درجه سانتیگراد تنظیم کنید و یک کاسه آب جوش درون توستر قرار دهید تا از خشک شدن نان جلوگیری شود. پس از پخت، فویل را بردارید تا نان‌ها به رنگ طلایی دلخواه برسند.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه نان تافتون در فر و ماهیتابه 🫓
نکات کلیدی و اصلی پخت نان بربری
- رومال نان بربری: برای داشتن ظاهری براق‌تر و خوش‌طعم‌تر، می‌توانید از رومال استفاده کنید. یکی از روش‌ها، ترکیب زرده تخم مرغ و روغن مایع است که باعث می‌شود نان بربری شما طلایی و براق شود. همچنین می‌توانید از مخلوط آب و آرد استفاده کنید که رنگ نان را کمی ملایم‌تر می‌کند.
- استفاده از خمیرمایه فعال و تازه: یکی از عوامل کلیدی در نتیجه نهایی پخت نان، خمیرمایه است. خمیرمایه‌ای که تازه و فعال باشد، باعث پف کردن بهتر نان می‌شود. برای اطمینان از فعالیت خمیرمایه، قبل از استفاده، آن را با آب ولرم و کمی شکر مخلوط کنید و بگذارید چند دقیقه بماند. اگر حباب‌های ریز روی سطح آن ظاهر شد، نشان‌دهنده فعال بودن خمیرمایه است. در غیر این صورت، باید از خمیرمایه تازه‌تری استفاده کنید.
- کنترل دمای آب: آب استفاده‌شده برای خمیر نباید بیش از حد داغ یا سرد باشد. دمای ایده‌آل آب برای فعال‌سازی خمیرمایه حدود 37 تا 40 درجه سانتیگراد (آب ولرم) است. اگر آب خیلی داغ باشد، خمیرمایه کشته می‌شود و اگر بیش از حد سرد باشد، فعالیت خمیرمایه بسیار کند خواهد شد. استفاده از آب ولرم به فرایند تخمیر سرعت و کیفیت می‌بخشد و باعث پف بهتر نان می‌شود.
- استفاده از آرد مناسب: نوع آردی که برای پخت نان استفاده می‌کنید، مستقیماً بر بافت و کیفیت نان تأثیر دارد. آرد نانوایی با پروتئین و گلوتن بالا مناسب‌تر است، زیرا باعث کشسانی و پف بهتر خمیر می‌شود. همچنین، الک کردن آرد قبل از استفاده به ورود هوا به آن و سبکی خمیر کمک می‌کند. این کار باعث می‌شود نانی با بافت نرم و سبک داشته باشید.
- ورز دادن مناسب خمیر: ورز دادن صحیح خمیر از اهمیت بالایی برخوردار است. ورز دادن مناسب باعث تقویت شبکه گلوتن می‌شود و این امر به بافت کشسان و پف‌دار نان کمک می‌کند. به هنگام ورز دادن، باید خمیر را به مدت کافی (حدود 10 تا 15 دقیقه) ورز دهید تا حالتی کشسان پیدا کند و از چسبندگی اضافی خارج شود. اگر خمیر هنوز خیلی چسبنده است، نباید مقدار زیادی آرد اضافه کنید؛ بلکه می‌توانید به تدریج ورز دهید تا خمیر به حالت مطلوب برسد.
- استفاده از بخار در فر: یکی از تکنیک‌های حرفه‌ای برای پخت نان بربری ایجاد بخار درون فر است. بخار باعث می‌شود سطح نان لطیف و براق شود و از خشک شدن بیش از حد آن جلوگیری می‌کند. برای جلوگیری از خشک شدن نان در فر نیاز است که ابتدا دلایل خشک شدن نان در فر را شناسایی کنید. اما حال برای ایجاد بخار، می‌توانید یک کاسه فلزی پر از آب جوش را در کف فر قرار دهید. این کار همچنین به افزایش حجم نان کمک می‌کند.
بدون دیدگاه