نان کماج محلی یکی از نان های سنتی و دلپذیر ایرانی است که عطر و طعم آن، خاطرات روزهای گذشته را زنده می‌کند. این نان که در مناطق مختلف ایران از جمله همدان، مازندران، کردستان، سیستان، اصفهان و استان مرکزی پخت می‌شود، شباهت زیادی به نان شیرمال و نان صبحانه دارد و به دلیل بافت نرم و لطیف خود، طرفداران زیادی دارد. هرچند مشخص نیست اصالت اصلی این نان مربوط به کدام منطقه است، اما روش تهیه آن در تمامی این مناطق بسیار مشابه است. نکته‌ای که نان کماج محلی را خاص می‌کند، مواد اولیه ساده و قابل دسترس آن است که با اندکی مهارت می‌توان نانی خوش‌عطر و خوش‌طعم تهیه کرد. در این بخش از مجله آموزشی کیتروگاز، با آموزش مرحله‌به‌مرحله طرز تهیه نان کماج محلی همراه با نکات طلایی برای بهبود کیفیت آن آشنا می‌شوید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه بهترین نان های رژیمی با ساده ترین مواد🫓
🥣مواد لازم برای تهیه نان کماج محلی پف دار
- آرد گندم: 2 لیوان
- شیر: 1 لیوان
- روغن مایع: نصف لیوان
- مایه خمیر خشک: 1 قاشق غذاخوری
- شکر: 1 لیوان
- تخم مرغ: 3 عدد
- نمک: 2 پنس
- کنجد: به مقدار لازم
🥣مواد لازم برای رومال
- زرده تخم مرغ: 1 عدد
- شیر: 2 قاشق غذاخوری
- شکر: 1 قاشق غذاخوری
✅آموزش مرحله به مرحله تهیه نان کماج محلی
پیش از شروع تهیه نان کماج محلی در فر برقی، فر را از 15 تا 20 دقیقه قبل روشن کنید و دمای آن را روی 180 درجه سانتی‌گراد تنظیم کنید. پیش‌گرم کردن فر کمک می‌کند نان‌ها به طور یکنواخت و کامل پخته شوند. اگر از فر برقی یا فر کانوکشن استفاده می‌کنید، می‌توانید فن آن را نیز روشن کنید تا حرارت به‌طور یکنواخت در فر جریان داشته باشد.
بیشتر بخوانید: مقایسه فر کانوکشن و فر معمولی 🔥
✔ مرحله اول: آماده سازی مواد مایع
پس از استراحت دادن خمیر و حجم گرفتن آن، خمیر را روی سطحی آردپاشی شده قرار دهید و به اندازه‌های دلخواه تقسیم کنید. معمولاً هر گلوله خمیر به اندازه یک پرتقال کوچک انتخاب می‌شود. گلوله ها را به‌آرامی گرد کنید و به فرم دلخواه درآورید. اگر می‌خواهید نان ها ظاهری جذاب تر داشته باشند، می‌توانید طرح های متنوعی مانند ضربدری یا دایره ای روی آن ها ایجاد کنید.
✔ مرحله دوم: ترکیب مواد خشک
در ظرفی دیگر، تمامی مواد خشک شامل آرد، مایه خمیر خشک، شکر و نمک را سه بار الک کنید. الک کردن مواد باعث می‌شود که نان بافتی نرم و سبک داشته باشد و در زمان پخت، خمیر بهتر عمل کند.
✔ مرحله سوم: ترکیب مواد خشک و مایع
مواد خشک را درون یک ظرف گود بریزید و در مرکز آن حفره‌ای ایجاد کنید. سپس مواد مایع آماده شده را به تدریج در این حفره بریزید و از مرکز به اطراف با استفاده از یک قاشق چوبی یا دست شروع به مخلوط کردن کنید. مخلوط کردن را تا زمانی ادامه دهید که یک خمیر یکدست و چسبناک به دست آید.
✔ مرحله چهارم: استراحت دادن به خمیر نان کماج محلی
خمیر آماده‌شده را به آرامی گرد کنید و روی آن کمی روغن اسپری کنید تا از خشک شدن سطح آن جلوگیری شود. روی ظرف را با یک دستمال نخی تمیز بپوشانید و خمیر را به مدت یک ساعت در یک مکان گرم قرار دهید تا حجم آن دو برابر شود. در فصل سرما، می‌توانید از داخل فر خاموش یا کنار بخاری برای این کار استفاده کنید.
✔ مرحله پنجم: آماده سازی برای پخت
بعد از استراحت دادن، خمیر را به اندازه های دلخواه تقسیم کرده و هر قسمت را به شکل گلوله درآورید. اگر می‌خواهید روی نان ها طرح بیندازید، می‌توانید از ابزارهایی مانند چنگال، سر آبمیوه گیری یا نوک کارد استفاده کنید. طرح‌ها علاوه بر زیبایی، به پخت یکنواخت نان نیز کمک می‌کنند.
✔ مرحله ششم: رومال کردن و تزئین نان کماج محلی
برای رومال، زرده تخم مرغ، شیر و شکر را با هم مخلوط کرده و با استفاده از قلم مو، سطح خمیرها را به این مواد آغشته کنید. سپس کنجد را روی خمیرها بپاشید تا نان ها ظاهری جذاب تر پیدا کنند.
✔ مرحله هفتم: پخت نان کماج محلی در فر
فر را از قبل با دمای 180 درجه سانتی گراد گرم کنید. یک کاغذ روغنی روی سینی فر قرار دهید و خمیرهای آماده شده را روی آن بچینید. نان ها را به مدت 20 دقیقه در فر بپزید. برای گریل شدن و طلایی شدن سطح نان، می‌توانید در پایان پخت، گریل فر را به مدت 5 الی 10 دقیقه روشن کنید.
پس از اتمام پخت، سینی را از فر خارج کرده و نان‌ها را روی یک توری خنک کننده قرار دهید. این کار باعث می‌شود بخار اضافی از زیر نان خارج شود و سطح آن نرم و لطیف باقی بماند. اگر نان‌ها روی سطح صاف خنک شوند، ممکن است بخار باعث خمیر شدن کف آن‌ها شود.
🔍نکات طلایی برای تهیه نان کماج محلی
- انتخاب آرد مناسب: بهتر است از آرد نانوایی یا آرد سفید استفاده کنید تا خمیر نرمی داشته باشید. در عین حال، آرد را به تدریج اضافه کنید و از زیاد کردن آن خودداری کنید.
- کنترل چسبندگی خمیر: اگر خمیر بیش از حد به دست چسبید، کمی صبر کنید و سپس مقدار کمی آرد اضافه کنید. اضافه کردن بیش از حد آرد می‌تواند باعث سفت شدن نان شود.
- طرح انداختن روی نان: برای طرح انداختن، می‌توانید از وسایلی مانند سر بطری یا قالب‌های مخصوص استفاده کنید تا نان های شما ظاهر جذاب‌تری داشته باشند.
- اضافه کردن مغزیجات: اگر به نان های مغزدار علاقه دارید، قبل از شکل دادن خمیر، مقداری مغز گردو یا بادام به همراه کره ذوب‌شده در وسط خمیر قرار دهید و سپس آن را گوله کنید.
- استفاده از دمای مناسب: دمای فر یکی از عوامل اصلی در موفقیت پخت نان است. حتماً فر را از قبل گرم کنید تا نان به طور یکنواخت بپزد.
- دمای فر و نکات پخت: دمای مناسب فر یکی از عوامل کلیدی در موفقیت پخت نان کماج است. ابتدا فر را حدود 15 تا 20 دقیقه قبل از شروع پخت گرم کنید. دمای پیشنهادی برای پخت نان کماج بین 180 تا 200 درجه سانتی گراد است.
سخن پایانی
نان کماج محلی با عطر و طعم دلپذیر خود، یکی از گزینه های عالی برای صبحانه یا عصرانه همراه با چای یا شیر است. این نان با وجود مواد اولیه ساده و مرا%